درد فک ناشی از TMD و راهکارهایی برای کاهش آن

گاهی اوقات یک سردرد چیزی بیشتر از درد در گردن یا یک سر درد معمولی است. این می تواند نتیجه یک اختلال مفصل فکی گیجگاهی، یا به طور خلاصه TMD باشد. مشکلات مربوط به استخوان ها و عضلات فک می توانند باعث بروز سردرد شدید و درد صورت شوند.

TMD یا اختلال مفصل فکی گیجگاهی چیست؟

فک دارای دو مفصل است که آن را به جمجمه وصل می کنند و تحت عنوان TMJ یا مفصل فکی گیجگاهی شناخته می شود. آسیب دیدن این مفاصل می تواند منجر به بروز اختلال در این مفاصل شود که تحت عنوان TMD یا اختلال مفصل فکی گیجگاهی شناخته می شود. این امر می تواند در نتیجه آسیب، بیماری التهابی، ژست بد، و عادت ها یا اختلالات رشد بروز یابد.

انسیتوی ملی تحقیقات دندانپزشکی و کرانیوفاسیال معتقد است که TMD ممکن است شامل یکی از همه شرایط زیر را شامل شود:

• درد مایوفاشیال: درد در فاشیا (بافت همبندی که عضلات را پوشانده است) و عضلاتی که عملکرد فک، گردن و شانه را کنترل می کنند.
• صدمات داخلی مفصل
• بیماری تحلیل برنده مفصل

گاهی اوقات تشخیص اینکه آیا TMD باعث بروز سردرد می شود، یا اینکه آیا سردرد باعث بروز علائم TMD می شود، دشوار است. عصب سه قلو و مسیرهای عصبی اتصال آن نقش مهمی هم در درد صورت و هم در سردرد ایفا می کنند. در افراد مستعد، یک بیماری ممکن است باعث وخیم تر شدن یا تحریک شرایط دیگری شود، اما کاملاً مشخص نیست که آیا یک ارتباط علت و معلولی وجود دارد یا خیر.

اگر پزشک TMD را به عنوان علت سردردهای شما شناسایی کند، درمان و تغییر سبک زندگی می تواند علائم شما را کاهش داده و از بروز درد و سردردهای آینده جلوگیری کند.

فک: یک مفصل پیچیده

فک از دو مفاصل متقارن تشکیل شده است، به نام مفاصل فکی گیجگاهی (TMJ) که در آن فک های پایین و بالا به یکدیگر می رسند. TMJ یک اتصال توپ و حفره است که همراه با عضلات، رباط ها، استخوان ها و دیسک ها کار می کند. توپ استخوان پایین فک داخل یک حفره درون جمجمه در جلوی گوش قرار می گیرد. رباط ها و عضلات، فک پایین را به جمجمه متصل نگه می دارند.

مفاصل فکی گیجگاهی سالم، حرکات صافی را هنگام غذا خوردن، صحبت کردن، گاز زدن یا جویدن ایجاد می کنند. دیسک های بالش- مانند داخل مفاصل جلوی ضربات ناشی از حرکات فک شما را می گیرند.

اگر عضلات فک تحت فشار قرار بگیرند، اگر مفصل ملتهب شود، یا اگر موقعیت دیسک تغییر کند، درد ، سفتی و حرکات سخت ممکن است رخ دهد. اگر دیسک بلغزد یا حرکت کند، فک می تواند گیر کند یا صدای کلیک یا در رفتگی می دهد.

از جمله علائمی که ممکن است با اختلال مفصل فکی گیجگاهی همراه باشند عبارتند از درد یا حساسیت در فک، مفاصل فکی گیجگاهی یا اطراف گوش، مشکل یا درد هنگام جویدن، قفل شدن مفصل فک به گونه ای که باز یا بسته کردن دهان دشوار شود. اگر هنگام باز کردن یا بستن فک خود، یا درد یا حساسیت مداوم در فک خود داشته باشید باید به فکر درمان این مشکل باشید.

درد فک ناشی از اختلالات گیجگاهی

چه عواملی باعث بروز TMD می شوند؟

هیچ علت خاصی برای TMD وجود ندارد. برخی از راه هایی که ممکن است فک آسیب ببیند می تواند شامل موارد زیر باشد:

• عضلات سفت. استرس و تنش ممکن است باعث شود که شما فک خود را روی یکدیگر فشار دهید و بسایید و به عضلات فک خود فشار وارد کنید.
• دندان قروچه. استرس همچنین وقتی بیدار یا خواب هستید می تواند منجر به بروز دندان قروچه شود.
• جویدن لثه بیش از حد.
• بایت مشکل دار. اگر دندان ها یا بایت شما از تراز خارج باشند، مشکلات TMD می توانند بوجود بیایند.
• ژست بد. جلو نگه داشتن سر خود هنگام کار کردن برای ساعات طولانی پشت کامپیوتر یا استفاده مداوم از یک دستگاه هوشمند که نیاز دارد سررو به پایین باشد، می تواند باعث اعمال فشار روی عضلات فک، سر و گردن شود.
• آرتروز. ساییدگی و فرسایش طبیعی روی مفصل فکی- گیجگاهی که با افزایش سن همراه است، می تواند باعث بروز آرتروز شود.
• تروما. آسیب به فک، سر یا گردن می تواند منجر به بروز مشکلات مفصل فکی گیجگاهی شود.

انواع مختلف علائم وجود دارند که ناشی از یک فک آسیب دیده یا TMD هستند. به همین دلیل تشخیص بیماری می تواند دشوار باشد. شایع ترین علائم این مشکل عبارتند از:

• درد در ناحیه فک، صورت یا دندان ها که ثابت است یا می آید و می رود.
• سردرد یا میگرن
• گوش درد
• چشم درد
• درد فک و شانه
• آسیب به دندان ها
• مشکل در جویدن
• صدای کلیک یا در رفتن هنگام باز یا بسته شدن دهان
• قفل شدن فک

در صورت تجربه کردن این علائم، برای کمک به درک TMD و نحوه پیدا کردن بهترین روش های درمانی برای شما، با پزشک یا دندانپزشک خود صحبت کنید.

اغلب تعیین علت دقیق اختلال مفصل فکی گیجگاهی چالش برانگیز است. اما برخی از دلایل وجود دارند که باید به دنبال آنها بود، از جمله آرتریت، آسیب فک یا ساییدن و فشردن دندان ها روی یکدیگر (براکسیسم). البته این عارضه ژنتیکی هم می تواند باشد.

درد فک ناشی از اختلالات گیجگاهی

کاهش درد

درد و ناراحتی ناشی از مشکلات فک TMD دائمی نیستند و حتی ممکن است به صورت خود به خود برطرف شوند. در غیر اینصورت، بسیاری از روش های درمانی برای کمک به مدیریت شرایط خاص TMD در دسترس هستند. اگر عضلات فک دچار تنش شوند، اگر مفصل ملتهب باشد یا موقعیت دیسک تغییر کند، درد ، سفتی و جابجایی دشوار ممکن است اتفاق بیفتد.

پزشک ممکن است ترکیبی از درمان های زیر را توصیه کند:

اعمال کیسه سرد یا گرم روی مفصل برای کاهش درد

اعمال گرمای مرطوب یا سرد، هر کدام که احساس بهتری داشته باشند، روی مفصل یا عضلاتی که درد دارند، می تواند به کاهش درد مفاصل فکی گیجگاهی کمک کنند. اعمال گرما یا سرما به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه، سه یا چهار مرتبه در روز می تواند درد مفاصل یا عضلات را کاهش داده و عضلات را شل کند. برای گرما، یک حوله مرطوب را به مدت تقریباً ۱ دقیقه، یا تا زمانی که حوله گرم شود، داخل مایکروویو قرار دهید. علاوه بر این، می توانید یک حوله گرم مرطوب را به دور یک بطری آب گرم بپیچید تا برای مدت زمان طولانی تری آن را گرم نگهدارد. برای سرما، از یخ پیچیده شده در یک حوله صورت استفاده کنید. فقط تا زمانی که اولین احساس بی حسی را دریافت کردید، یخ را روی منطقه دردناک نگه دارید.

مراقب آنچه می خورید باشید.

یک رژیم غذایی بدون درد داشته باشید. از خوردن غذاهای سفت مانند نان فرانسوی اجتناب کنید و از غذاهای جویدنی مانند استیک و تافی ها خودداری کنید. میوه ها و سبزیجات بخارپز شده را به قطعات کوچک برش دهید. آدامس نجوید. کلسیم و منیزیم را به عنوان مکمل، ۶۰۰ میلی گرم کلسیم تا ۳۰۰ میلی گرم منیزیم، و همچنین یک مولتی ویتامین دریافت کنید.

با هر دو سمت دهان خود غذا بجوید.

غذای خود را به طور همزمان یا به صورت طرفین متناوب با هر دو سمت دهان خود جوید تا فشار را از روی یک سمت کاهش یابد. به جای گاز زدن با دندان های جلوی خود، با دندان های عقب خود عمل جویدن را انجام دهید.

از دندان قروچه کردن اجتناب کنید.

از عادت های دهانی که به عضلات و مفاصل فک فشار وارد می کنند، اجتناب کنید. این موارد شامل ساییدن و فشردن دندان ها روی یکدیگر یا براکسیسم، تماس یا قرار گرفتن دندان ها روی یکدیگر، گاز گرفتن داخل گونه ها یا لب ها، و فشار دادن زبان پشت دندان ها، تنش فک، گاز دادن اشیاعی مانند یک قلم، و عادت های دیگر هستند. اگر این کارها را حین کار یا ورزش انجام می دهید آگاه باشید و عادت های خود را تغییر دهید. البته، اگر در خواب دندان قروچه می کنید، نمی توانید آن را کنترل کنید.

عضلات خود را شل کنید.

زبان خود را پایین و شل نگه دارید، دندان های خود را از هم جدا کنید و عضلات فک خود را شل کنید. شما باید از فشردن و ساییدن دندان های خود روی یکدیگر اجتناب کنید. شما باید در طول روز موقعیت های فک خود را از نزدیک تحت نظر داشته باشید تا فک خود را در یک حالت شل و راحت نگه دارید. این شامل قرار دادن زبان به آرامی کف دهان است، که امکان جدا شدن دندان ها از یکدیگر و شل شدن عضلات فک را فراهم می کند. داروهای شل کننده عضلات نیز می توانند در دستیابی به این هدف به شما کمک کنند.

به طور کلی استراحت کنید.

شل کردن عضلات و تنفس شکمی را بیاموزید و تمرین کنید. این به کاهش واکنش های شما در برابر وقایع استرس آفرین کمک می کند.

علت بروز درد را مشخص کنید.

وقایعی که  در طول روز باعث بروز درد می شوند، شناسایی کنید. برای بررسی فعالیت هایی که درد را تشدید می کنند و به دلیل آنها رفتار شما تغییر می کند، از دفتر خاطرات درد استفاده کنید. هر بار که درد را تجربه می کنید یادداشت کنید که قبل از آن چه اتفاقاتی رخ داد. به این ترتیت می توانید به یک نتیجه گیری کلی برسید که چه چیزی باعث بروز دردهای شما می شود.

خوب بخوابید.

هر شب خوب بخوابید. محیط خواب خود را مدیریت کنید. نور و سر و صدا را کاهش داده و روی یک تشک راحت دراز بکشید. برای والدین نوزادان، زمانی که شما مسئول کودک نیستید، برای آن شب های گاه به گاه برنامه ریزی کنید. فعالیت های تحریک کننده خود را در اواخر عصر کاهش دهید (کار با کامپیوتر، دویدن و غیره). از خوابیدن روی شکم خودداری کنید. به پهلو یا به پشت بخوابید. اگر به شما توصیه شده است از محافظ دندان استفاده کنید، حتماً آن را شب ها استفاده کنید.

قهوه را ترک کنید.

از مصرف کافئین اجتناب کنید. کافئین می تواند خواب را مختل کند و تنش عضلات را افزایش دهد. کافئین یا داروهای کافئین- مانند، در قهوه، چای، نوشابه و شکلات وجود دارند. توجه داشته باشید که برخی از قهوه های بدون کافئین تقریباً حاوی نیمی از کافئین قهوه های معمولی هستند. اکنون می توانید چای بدون کافئین بخرید.

جلوی بدتر شدن آن را بگیرید.

در صورتی که فعالیت هایی که فک شما را تحت فشار قرار می دهند باعث تشدید درد شما می شوند، مانند گذاشتن فک خود روی دست، آواز خواندن بیش از حد یا استفاده از سازهای موسیقی، از انجام آنها خودداری کنید. همچنین برای یک بازه زمانی تا وقتی که درد کاهش پیدا  کند، از انجام فعالیت هایی که شامل باز کردن زیاد فک هستند (مانند خمیازه کشیدن، مصرف لقمه های بزرگ، درمان های طولانی مدت دندانپزشکی، و غیره) خودداری کنید.

از داروهای ضد درد استفاده کنید.

استفاده از داروهای ضد التهاب و داروهای کاهش دهنده درد مانند ایبوپروفن، پاراستمول یا آسپرین برای کاهش درد مفاصل و عضلات، می تواند به کاهش درد فک ناشی از اختلال مفصل فکی گیجگاهی کمک کند، اما باید محدود باشد.

ماساژهایی که می توانند به کاهش علائم کمک کنند

فیزیوتراپی برای کشش عضلات اطراف فک و یا اصلاح مشکلات مربوط به وضعیت قرار گیری فک یکی از راهکارهایی است که به کاهی علائم و نشانه های اختلال مفصل فکی گیجگاهی کمک می کند. در زیر به برخی از آنها می پردازیم.

حال، بیایید در مورد قسمت سرگرم کننده این مقاله توضیح دهیم تا بتوانید کمی تسکین پیدا کنید!

ماساژ ورز دادن مفصل فکی گیجگاهی

ماساژ ورز دادن مفصل فکی گیجگاهی شامل حرکت دایره ای پیوسته روی مفاصل و عضلاتی است که بیشتر تحت تأثیر درد TMJ قرار گرفته اند. در اینجا نحوه انجام آن را برای شما توضیح می دهیم:

• موقعیت عضلات ماستر (جونده) را در فک پایین خود مشخص کنید. آنها عضلاتی هستند که مستقیماً پشت دندان های مولر شما و دقیقاً زیر استخوان گونه شما قرار دارند. اگر از گوشه دهان خود شروع کنید و با انگشتان خود را به سمت گوش خود پیش بروید، یک صفحه صاف استخوانی را احساس خواهید کرد. این همان چیزی است که شما به دنبال آن هستید.
• این منطقه را به آرامی و با فشار دادن با دو یا سه انگشت، و حرکت به شکل یک دایره ماساژ دهید. این کار باعث گرم شدن عضلات این منطقه می شود و عملکرد غدد لنفاوی را بهبود می بخشد، که به شما کمک می کند تا هرگونه ذرات باقی مانده غذا را از داخل دهان خود پاک کنید. همچنین باعث افزایش جریان خون به این منطقه می شود.
• به این کار ادامه دهید تا زمانی که کمی تسکین پیدا کنید.
• این کار را روی مناطق مختلف فک آزمایش کنید، و حتی ماساژ دادن فک خود با تمام دست خود را امتحان کنید.

ماساژ مالشی TMJ

برای برخی از افراد، تنها مقداری فشار وارد کردن برای مقداری تسکین پیدا کردن کافی است. با این حال، این کار باید به درستی و در جای صحیح انجام شود. در اینجا برای شما توضیح می دهیم که ماساژ مالش TMJ را چگونه برای خودتان انجام دهید:

• محل عضله فک پایین خود را پیدا کنید. این عضله در پایین ترین قسمت فک شما، درست زیر ماستر واقع شده است که در امتداد فک شما یافت می شود.
• با استفاده از انگشت اشاره خود، فشار ملایم و مداومی را به عضله فک پایین خود وارد کنید.
• با نقطه دقیق و میزان فشاری که برای شما مفید است امتحان کنید. هر روز چیزهای مختلفی را امتحان کنید تا زمانی که متوجه شوید چه چیزی برای شما بهتر عمل می کند.

ماساژ کششی TMJ

ماساژ نهایی که امروز ما برای TMJ پوشش خواهیم داد، ماساژ کششی است. اگر ماساژ مالشی را دوست داشتید، ماساژ کششی TMJ می تواند تسکین شما را بیشتر کند و عضلاتی که مسئول اختلالات TMJ هستند را بیشتر ورزش دهد. در اینجا کارهایی که شما باید انجام دهید را برای شما توضیح می دهیم:

• دو انگشت شست خود را به موازات خط فک خود، درست بالای عضلات فک پایین خود قرار دهید.
• وقتی انگشتان دست خود را روی فک خود رو به پایین می کشید، روی این عضلات را فشار دهید، به آرامی عضله را با کشش از فک بالای خود (ماگزیلاری) دور کنید.
• همچنین می توانید دو انگشت یک دست خود را روی فک پایین و دو انگشت دست دیگر روی عضلات ماستر قرار دهید. سپس انگشتان خود را به سمت یکدیگر فشار دهید تا زمانی که نوک انگشتان شما بین هر دو عضله قرار بگیرند. بهتر است قبل از استراحت چند ثانیه آنها را نگه دارید.

نکته حرفه ای: اولین تفاوت این ماساژ این است که به دو انگشت شست نیاز دارد، بنابراین ممکن است لازم باشد از شریک زندگی خود کمک بگیرید!

تمرین شل کردن فک

زبان را به آرامی در بالای دهان خود و پشت دندان های جلوی فک بالای خود قرار دهید و به دندان ها اجازه دهید تا از هم جدا شوند و عضلات فک آرام شوند.

تمرین ماهی طلایی ۱ (باز کردن جزئی)

• زبان را روی سقف دهان خود نگه دارید.
• یک انگشت اشاره خود را روی TMJ قرار دهید.
• انگشت اشاره دیگر خود را روی چانه خود قرار دهید.
• اجازه دهید فک پایین با کمک انگشت اشاره، تا حدی پایین و عقب برود.
• این مدل باز کردن جزئی فک را در یک آینه تحت نظر داشته باشید تا مطمئن شوید که باز شدن دهان به صورت مستقیم انجام می شود (زبان بالا باقی می ماند).

درد فک ناشی از اختلالات گیجگاهی

این تمرین را ۶ مرتبه، و ۶ بار در روز تکرار کنید.

تمرین ماهی طلایی ۲ (باز کردن جزئی)

• زبان را روی سقف دهان خود نگه دارید.
• یک انگشت را روی هر TMJ قرار دهید.
• اجازه دهید فک پایین تا حدی پایین و عقب بیاید تا چانه به گلو برسد.
• این باز کردن جزئی فک را در یک آینه تحت نظر داشته کنید تا مطمئن شوید که باز شدن دهان به صورت مستقیم انجام می شود.

درد فک ناشی از اختلالات گیجگاهی

این تمرین را ۶ مرتبه، و ۶ بار در روز تکرار کنید.

تمرین ماهی طلایی ۳ (باز کردن کامل)

• زبان را روی سقف دهان خود نگه دارید.
• یک انگشت اشاره را روی TMJ قرار دهید.
• انگشت اشاره دیگر خود را روی چانه خود قرار دهید.
• اجازه دهید فک پایین شما با کمک انگشت اشاره به طور کامل پایین و عقب برود.
• این باز شدن کامل فک را در یک آینه تحت نظر داشته باشید تا مطمئن شوید که باز شدن دهان به صورت مستقیم انجام می شود (زبان بالا باقی می ماند).

درد فک ناشی از اختلالات گیجگاهی

روند کار: این کار را در حالی انجام دهید که زبان از سقف دهان دور شده است.

تمرین ماهی طلایی ۴ (باز کردن کامل)

• زبان را روی سقف دهان خود نگه دارید.
• یک انگشت را روی هر TMJ قرار دهید.
• اجازه دهید فک پایین به طور کامل پایین و عقب بیاید تا چانه به گلو برسد.
• این باز کردن کامل فک را در یک آینه تحت نظر داشته باشید تا مطمئن شوید که باز شدن دهان به صورت مستقیم انجام می شود.

درد فک ناشی از اختلالات گیجگاهی

این تمرین را ۶ مرتبه، و ۶ بار در روز تکرار کنید.

روند کار: این کار را در حالی انجام دهید که زبان از سقف دهان دور شده است.

تمرینات تثبیت فک پایین

در حالی که فک خود را در حالت خنثی حفظ می کنید، با استفاده از انگشت اشاره یا انگشت شست خود، فشار ملایمی را به فک خود وارد کنید:

درد فک ناشی از اختلالات گیجگاهی

به مدت ۲ ثانیه نگهدارید، این تمرین را ۵ مرتبه، و ۵ بار در روز تکرار کنید.

تمرینات تثبیت فک پایین (پیشرفته)

• بند انگشت اشاره خود را بین دندان های بالا و پایین خود قرار دهید.
• آن را بردارید، و دندان های خود را به اندازه یک بند انگشت از هم جدا نگه دارید.
• با استفاده از انگشت شست یا اشاره خود، همانطور که در تصاویر نشان داده شده است، فشار ملایمی به فک خود وارد کنید.

درد فک ناشی از اختلالات گیجگاهی

درد فک ناشی از اختلالات گیجگاهی

عقب بردن گردن “داخل بردن چانه”

در حالت ایستاده یا نشسته، در حالی که شانه ها عقب و سینه بالا است، چانه خود را مستقیم به عقب ببرید و یک ‘چانه دوتایی’ ایجاد کنید. هنگام انجام این تمرین اجازه ندهید که سر شما رو به بالا یا پایین خم شود.

به مدت ۲ تا ۳ ثانیه نگهدارید، این کار را ۱۰ مرتبه تکرار کنید.

درد فک ناشی از اختلالات گیجگاهی

تمرین کشش گردن (در صورت نیاز به این موارد، فیزیوتراپیست شما یک برگه تمرین اضافی به شما خواهد داد)

اکنون می دانید که چگونه می توانید مقداری از درد فک TMJ خود را تسکین دهید، و بهترین قسمت این است که شما می توانید هر سه ماساژ را در منزل انجام دهید. نکته اصلی یافتن نقاط دقیق و فشاری است که برای شما عمل می کند. و تا زمانی که تسکین پیدا کنید، باید آزمایش را ادامه دهید. اگر متوجه درد یا سفتی بیش از حد شدید، برای گزینه های درمانی به دندانپزشک یا پزشک خود مراجعه کنید تا آنها را در کنار هر یک از این تکنیک های ماساژ انجام دهید. بنابراین امروز امتحان کردن این ماساژها را شروع کنید. این به شما کمک خواهد کرد درد را کاهش دهید و هر چه سریع تر احساس راحتی بیشتری داشته باشید.

پیشگیری از بروز بروز مجدد مشکلات در آینده

هنگامی که متوجه شدید چه چیزی باعث تحریک TMD شما می شود و چگونه می توانید آن را درمان کنید، برای پیشگیری از بازگشت درد می توانید گام هایی بردارید. بهترین راه برای انجام این کار، حفظ سلامت عمومی شما و انجام بررسی های مکرر برای پرهیز از آسیب مجدد به مفصل فکی گیجگاهی است.

یکی از بهترین راه ها برای جلوگیری از بازگشت مشکلاتTMD ، مدیریت سطح استرس شماست. ورزش راهی عالی برای تحقق این هدف است. ورزش منظم همچنین می تواند باعث شود بدن شما درد را آسان تر مدیریت کند و به طور کلی از بروز سردرد اجتناب کند.

روش های درمانی تکمیلی نیز ممکن است کمک کنند. حتماً درمورد بهترین درمان های جایگزین برای شما، با پزشک خود صحبت کنید.