مکیدن انگشت در کودکان و نوزادان

مکیدن انگشت شست یکی از مواردی است که توسط اکثر دندانپزشکان به عنوان عامل اصلی بی نظمی دندان ها شناخته می شود. در عین حال مکیدن انگشتان دست در حالت عادی و معمول باعث آسیب نمی شود، اما اگر این مکیدن با فشار بسیار زیاد همراه شود به دندان های شیری کودک آسیب می رساند. همچنین افتادن دندان شیری و جایگزینی آنها با دندان‌های دائمی هم می تواند اثر مکیدن انگشت شست را از بین ببرد.

متاسفانه برخی از کودکان این عادت را تا سنین بالا و پیش دبستانی ادامه می‌دهند و وارد آوردن فشار بیش از حد به دندان‌های دائمی منجر به آسیب دندان ها و استخوان فک آنها می شود. در یک مطالعه مشخص شده که کودکانی که انگشتان شست خود را می مکند کمتر در زندگی خود دچار واکنش های آلرژیک به موادی مانند گرده گل و گرد و غبار می شوند. پس به نظر می‌رسد که اصل مکیدن انگشت شست چندان هم بد نیست، اما موضوع زمانی مهم می‌شود که کنترلی روی آن وجود نداشته باشد و این عادت تا سنین بالاتر ادامه پیدا کند.

اثر مکیدن انگشت شست بر دهان

مکیدن شدید انگشت شست می تواند تأثیرات زیادی روی دندان ها و دهان بگذارد. این به دلیل وارد آمدن فشار زیاد و مکرر روی دندان ها و استخوان فک و همچنین کام دهان است که ممکن است باعث بروز هر یک از موارد زیر شود:

• دندان های جلو فوقانی از دندانهای پایین پیشی گیرند که تحت عنوان اوربایت شناخته می‌شود
• مشکلات دندانپزشکی متعدد مانند اپن بایت یا بیرون زدگی دندانها که هنگام بسته شدن دهان فرد قابل رویت است
• رشد نامناسب و غیر متقارن فک که روی هم ترازی دندان ها و الگوهای رفتاری و گفتاری فرد تاثیر می گذارد
• حساسیت سقف دهان
• سایش و پوسیدگی دندان

اگر مکیدن انگشت شست به محض رشد دندانهای دائمی از بین برود اکثر این مشکلات به وجود نمی‌آید. اما کودکانی که برای مدت طولانی به  مکیدن انگشتان شست خود عادت می کنند و آن را با شدت بالایی ادامه می دهند در معرض عوارض جانبی متعددی قرار می‌گیرد.

در صورت مشاهده مشکلات مربوط به دندان ها چه باید کرد؟

همه کودکان باید از سن یک سالگی روند ویزیت منظم دندان پزشکی را شروع کنند. اگر بعدا متوجه شدید که دندان‌های جلو کودک شما روند رشد نامناسبی دارند یا اگر به نظر می رسد که کودک شما مشکلات بایت دارد، لازم است که بلافاصله با دندانپزشک در این مورد صحبت کنید. تا سن ۶ سالگی دندان های دائمی کودکان رشدی ندارند. اما ممکن است قبل از رشد آنها به دهان و دندان فرد صدماتی وارد شود که اگر اصلاح نشوند تبعات بدی برای دندانهای دائمی به وجود می آورد. به همین دلیل بسیار مهم است که زودتر از موعد با دندانپزشک صحبت کنید و موضوع را با آنها در میان بگذارید.

مکیدن انگشت شست

مکیدن انگشت توسط کودک تا چه سنی می تواند ادامه یابد؟

اگر فرزند شما از سن ۴ سالگی گذشته و هنوز هم در طول روز مرتباً انگشت شست خود را میخورد یا اگر از مکیدن انگشت شست فرزندتان نگران هستید، لازم است که با متخصص دندانپزشکی اطفال و کودکان یا دندانپزشکی عمومی صحبت کنید. این افراد روشهای درمانی و راهکارهایی را به شما پیشنهاد می‌دهند که می توانید به کمک آن فرزند خود را از مکیدن انگشت شست منع کنید. در برخی موارد ممکن از دندان پزشک از شما بخواهد تا اجازه دهید این رفتار کودک تا زمانی که خود او آن را ترک کند ادامه پیدا کند.

بسیاری از کودکان مکیدن انگشتان دست خود را بین دو تا چهار سالگی متوقف می‌کنند. به همین دلیل اگر بعد از سن چهار سالگی این روند ادامه پیدا کرد لازم است که موضوع را با یک متخصص دندانپزشکی در میان بگذارید و مانع از ادامه پیدا کردن این عادت شوید.

 چگونه به ترک عادت کودک خود کمک کنیم؟

اگر می خواهید از حربه های مختلف برای جلوگیری از مکیدن انگشت شست کودک استفاده کنید، باید در نظر داشته باشید که این شرایط برای هر کودک متفاوت است. کمک به فرزندان و کودکان برای متوقف کردن این عادت به احتمال زیاد به شرایط سنی و درک آنها بستگی دارد.

در کودکان بزرگتر صحبت کردن با فرزند شما ممکن است کافی باشد. در این مورد شما می توانید آن ها را توجیه کنید که انجام این عادت می تواند تبعات بدی داشته باشد. فشار همسالان در مورد کودکانی که وارد دوره مهد کودک یا پیش‌دبستانی هستند یک عامل بازدارنده قدرتمند است. اگر از طرف شما اصرار زیادی برای ترک عادت مکیدن انگشت شست توسط کودک انجام می‌شود و آنها پافشاری می کنند، بهتر است شما از این رفتار چشم پوشی کنید و هر چه بیشتر به آن ها توجه کنید اصرار بیشتری دارند.

اما برای کمک به شما در زمینه ترک عادت مکیدن انگشت شست راهکارهای زیر را پیشنهاد می دهیم:

علت را بیابید و آنرا برطرف کنید

برخی از کودکان به هنگام خستگی و کلافگی، اضطراب یا گرسنگی انگشت خود را میخورند. اگر احساس می کنید که کودک شما با مکیدن انگشت دست خود را به عنوان یک استراتژی برای آرام کردن و فشار از استرس استفاده می کنند، علت اصلی اضطراب آنها را پیدا کنید و آن را از بین ببرید. اگر در زمانهای دیگری این کار را انجام می دهند سعی کنید از فعالیت هایی مانند نقاشی کشیدن یا بازی کردن برای جلوگیری از این عادت استفاده کنید. اما در این بین اجازه ندهید که مکیدن انگشت شست به ابزاری برای جلب توجه یا واکنش مثبت و منفی آن ها تبدیل شود.

از راهکارهای انگیزشی استفاده کنید

کودک خود را در متوقف کردن این رفتار یا عادت درگیر کنید و آنها را تمجید کنید. مثلاً یک نمودار برای آنها طراحی کنید و زمان هایی که این عادت را ندارند در آن یادداشت کنید تا کودک روند پیشرفت خود را روی این نمودار ببیند.

با ملایمت به آنها یادآوری کنید

اگر متوجه شدید که کودک شما به صورت مخفیانه انگشت شست خود را می مکد، با ملایمت به آنها متذکر شوید و بارها و بارها این کار را تکرار کنید. این تکنیک زمانی موثر است که واقعاً کودک شما برای ترک عادت مکیدن انگشت شست آمادگی داشته باشد و با شما همکاری کند.

از دندانپزشک فرزندتان کمک بگیرید

دندانپزشکان تجربه زیادی در رفتار با کودکان و شرایط مختلف دارند و به همین دلیل توصیه آنها در مورد مکیدن انگشت شست می تواند چاره ساز باشد. همچنین آنها می‌توانند راهکارهایی به شما پیشنهاد دهند تا آسیب احتمالی به دندان کودک به حداقل برسد.

از ابزارهای ارتودنسی استفاده کنید

این ابزارها به شکلی هستند که در توانایی کودکان در مکیدن انگشتان دست اختلال ایجاد می کند. دستگاههای ارتودنسی متحرک و قابل جابه جایی هستند که می توان آنها را در داخل دهان و روی دندان های کودک قرار داد و از ادامه پیدا کردن این عادت جلوگیری کرد.

مکیدن انگشت شست یا پستانک؟

یکی از بدترین کارهایی که خانواده‌ها انجام می‌دهند این است که عادت مکیدن انگشتان دست را با عادت مکیدن پستانک جایگزین کنند. اتفاقاً پستانک هم همین پتانسیل را برای آسیب به دندان های فرد ایجاد می‌کند و ممکن است تبعات آنها حتی از انگشت شست هم بیشتر باشد. در ضمن احتمال افتادن پستانک روی زمین و جذب کردن باکتری هم وجود دارد که طبیعتاً برای کودک  آسیب به جسمی و جانی هم دارد. تنها استفاده صحیح از پستانک این است که می‌توانید آن را به عنوان یک راهکار برای دور کردن از مادر به کار ببرید.

مکیدن انگشت شست

 نتیجه گیری

مکیدن انگشت شست یک رفلکس طبیعی از طرف کودک است که قبل از تولد شروع می شود. بسیاری از کودکان این کار را تا دو سالگی یا حتی بیشتر ادامه می‌دهند و به طور معمول به خودی خود برطرف می شود. اما گاهی اوقات این مشکل در سنین بالا یعنی ۴ سالگی و بالاتر ادامه پیدا می‌کند که منجر به آسیب دندان ها و از بین رفتن نظم بین دندانها می‌شود. همچنین این عمل ممکن است کودکان را در معرض میکروب ها و ویروس ها هم قرار دهد. به همین دلیل والدین باید توجه ویژه‌ای به ترک عادت مکیدن انگشتان دست در کودکان داشته باشند.