در این نوشته می خوانید:
آیا گاهی گاز زدن بستنی یا نوشیدن جرعه ای از قهوه داغ برای شما تجربه ای دردناک است؟ اگر این چنین است، باید بدانید که شما تنها فردی نیستید که این موارد را تجربه کرده اید. با وجود اینکه درد ناشی از خوردن غذاهای گرم یا سرد ممکن است نشانه وجود حفره و پوسیدگی در دندان ها باشد اما بروز این درد در افرادی که دندان های حساس دارند نیز متداول است. حساسیت دندان یا “حساسیت شدید عاج دندان” به معنای بروز درد یا ناراحتی در دندان در پاسخ به برخی از محرک ها، مانند درجه حرارت گرم یا سرد است.
این بیماری می تواند به صورت موقت یا یک بیماری مزمن بروز کند و همچنین می تواند بر روی یک دندان یا چندین دندان یا تمام دندان های شخص تاثیر بگذارد. دلایل مختلف بسیاری می تواند سبب ایجاد این مشکل شود اما در بیشتر موارد، با تغییر در رژیم بهداشت دهان و دندان مشکل دندان های حساس نیز به راحتی درمان می شوند.
افرادی که دارای دندان های حساس هستند ممکن است درد و ناراحتی را به عنوان یک پاسخ به برخی محرک های خاص تجربه کنند. شاید شما این درد را در ریشه دندان های آسیب دیده خود احساس کنید. از محرک های زیر به عنوان متداول ترین محرک ها می توان نام برد:
این علائم ممکن است بدون هیچ دلیل واضحی در طول زمان ظهور کنند و سپس ناپدید گردند و ممکن است این علائم خفیف یا بسیار شدید باشند.
برخی از افراد به طور طبیعی دندان های حساس تری نسبت به سایرین دارند که دلیل این مشکل مینای نازک تر دندان می باشد. مینا بیرونی ترین لایه دندان است که وظیفه محافظت از آن را برعهده دارد. در بسیاری موارد، مینای دندان می تواند به دلایل زیر فرسایش یابد و آسیب ببیند:
گاهی حساسیت دندان ها از شرایط دیگری منجر می شود. برای مثال ریفلکس معده باعث بالا آمدن اسید از معده و مری می شود و به مرور زمان می تواند موجب از بین رفتن دندان ها شود. برخی شرایط – از جمله گاستروپارزیس و بولیمیا – که استفراغ مکرر را به دنبال دارد می تواند سبب اسیدی شدن مینای دندان و در نتیجه آسیب آن شود. پسروی و تحلیل لثه ها نیز می تواند موجب در معرض باکتری و پوسیدگی قرار گرفتن بخش هایی از دندان ها و عدم محافظت از آنها و همچنین باعث ایجاد حساسیت شود.
پوسیدگی دندان، دندان های شکسته، دندان های ترک خورده و دندان های پر شده که مواد آن فرسوده شده یا روکش ها می توانند موجب در معرض دید قرار گرفتن عاج دندان شوند که در نهایت باعث ایجاد حساسیت می شوند. در چنین شرایطی، شما احتمالاً تنها در یک دندان یا ناحیه خاص در دهان خود، به جای عمده دندان ها احساس حساسیت خواهید کرد.
پس از انجام برخی کارهای دندانپزشکی مانند پر کردن دندان، گذاشتن روکش یا سفید کردن دندان ها ممکن است دندان های شما به طور موقت حساس شوند. در این مورد، بروز حساسیت به یک دندان یا فضای اطراف دندانی که اقدام دندانپزشکی بر روی آن انجام شده، محدود می شود. این حساسیت باید پس از گذشت چند روز فروکش کند.
در صورتی که شما برای اولین بار است که حساسیت دندان را تجربه می کنید، با دندانپزشک خود یک قرار ملاقات را ترتیب دهید. آنها می توانند سلامت دندان های شما را بررسی کنند و مشکلات احتمالی مانند وجود پوسیدگی ها، فرسایش مواد پرکننده دندان ها یا لثه های تحلیل رفته که سبب بروز حساسیت می شوند را بیابند.
دندانپزشک شما می تواند معاینه دندان های شما را در حین تمیز کردن معمول دندانپزشکی انجام دهد. آنها به سادگی دندان را با نگاه کردن ارزیابی می کنند و ممکن است در صورت لزوم دندان های شما را با استفاده از ابزارهای دندانپزشکی لمس کنند تا میزان حساسیت آن را بررسی کنند. به علاوه ممکن است عکس پرتوی ایکس دندان های شما را بررسی کنند تا بتوانند عللی مانند وجود پوسیدگی ها را رد کنند.
اگر میزان حساسیت دندان شما جزئی است، شما می توانید از درمان های بدون نسخه استفاده کنید. هنگام انتخاب خمیردندان به برچسب مخصوص دندان های حساس توجه کنید و ترجیحا از این نوع خمیردندان استفاده کنید زیرا که این خمیردندان ها حاوی هیچ گونه ماده تحریک کننده ای نیستند و حتی ممکن است عناصر بی حس کننده ای را شامل شود که به شما در کاهش ناراحتی و همچنین نرسیدن درد به عصب دندان کمک کند.
در انتخاب دهانشویه، به سراغ یک دهانشویه بدون الکل بروید، زیرا که الکل به عنوان یک محرک برای دندان های حساس به شمار می رود. استفاده از مسواک های نرم تر و مسواک زدن با ملایمت بیشتر نیز می تواند مفید واقع شود. مسواک های نرم نیز برچسب گذاری می شوند. بهبود دندان های حساس به مرور زمان اتفاق می افتد و به طور معمول چندین برنامه کاربردی را برای درمان و اصلاح می طلبد. اما شما باید طی یک هفته پیشرفت هایی در درمان حساسیت را مشاهده کنید.
در صورتی که درمان خانگی کار نکرد، می توانید با دندانپزشک خود درباره استفاده از خمیردندان و دهانشویه تجویزی صحبت کنید. آنها همچنین ممکن است ژل فلوراید یا دارو بی حس کننده که تنها با نسخه پزشک در دسترس است را تجویز کنند. این موارد برای تقویت مینا و محافظت از دندان های شما سودبخش است.
در صورتی حساسیت دندان های شما ناشی از یک شرایط اساسی است، بهتر است پیش از اینکه این مشکل باعث خراب شدن مینای دندان و آسیب رسیدن به دندان شود، برای درمان آن اقدام کنید. رفلکس معده با داروی کاهش دهنده اسید قابل معالجه است و بیماری بولیمی باید تحت نظر روانپزشک تحت درمان قرار گیرد. تحلیل و پسروی لثه ها با مسواک زدن ملایم و حفظ بهداشت دهان و دندان معالجه می شود. البته در موارد حساسیت و ناراحتی شدید که از تحلیل شدید لثه ها ناشی می شود، دندانپزشک ممکن است استفاده از پیوند لثه را برای درمان توصیه کند. این روش شامل گرفتن بافت از کام (سقف دهان) و قرار دادن آن بر روی ریشه برای محافظت از دندان است.
شما باید تمرین کنید تا در طول روز از ساییدن دندان ها یا دندان قروچه در هنگام فشار و استرس دست بکشید. همچنین کاهش استرس و کافئین قبل از خواب می تواند به شما کمک کند تا از دندان قروچه در طول شب جلوگیری کنید. اگر این امر مفید نبود، می توانید با استفاده از یک محافظ دهان در طول شب از آسیب رسیدن به دندان های خود جلوگیری کنید.
اگر حساسیت دندان شما موجب شده تا خوردن نیز برای شما دشوار شود، برای پیدا کردن راه حلی موثر با دندانپزشک خود مشورت کنید. امروزه خمیردندان ها و دهانشویه های زیادی برای درمان و کاهش علائم دندان های حساس طراحی شده اند که تقریبا در همه جا یافت می شوند. اگر این اقدامات خانگی موثر واقع نشد، در مورد تجویز خمیردندان و دهانشویه مخصوص دندان های حساس با دندانپزشک خود صحبت کنید. در صورتی که نشانه های وجود پوسیدگی یا آسیب احتمالی ریشه بروز کرد باید به دندانپزشک خود مراجعه کنید تا بتوانید به سرعت بیماری را درمان کرده و از بروز عوارض آن پیشگیری کنید. این علائم ممکن است شامل موارد زیر شوند:
بهداشت مناسب دهان عامل اصلی پیشگیری از درد دندان های حساس است. در صورتی که در مورد روال بهداشت دهان و دندان روزمره مردد هستید یا نگرانی درباره حساسیت دندان های خود دارید با دندانپزشک خود مشورت کنید.