در این نوشته می خوانید:
اگر شما هم دندان از دست رفته یا آسیب دیده، مشکلات مربوط به فک، یا مشکلات دیگر مربوط به دهان دارید، این می تواند روی سلامت شما تأثیر بگذارد. ورای درد جسمی و ناراحتی که ممکن است احساس کنید، تأثیرات منفی اجتماعی، عاطفی، و روانی نیز وجود دارند. برای رها شدن از این نوع مشکلات، ممکن است دندانپزشک شما استفاده از پروتزهای دندانی را به شما توصیه کند. این نوع درمان می تواند شامل جایگزین کردن دندان آسیب دیده با ایمپلنت های دندانی یا شامل بازسازی دیگر ساختارهای صورت باشد. هدف احیاء سلامت دهان و بهبود ظاهر لبخند است.
پروتزهای مصنوعی دندانی جایگزین هایی مصنوعی برای دندانهای طبیعی و دیگر بخش های از دست رفته دهان هستند، از جمله لثه ها. گاهی اوقات، آنها تحت عنوان دندان مصنوعی اشاره می شوند. آنها سالهاست که در دسترس بیماران در تمام سنین قرار دارند. پروتزهای دندانی مصنوع هم به صورت موقت و هم در دراز مدت، می توانند هم از نظر زیبایی و هم از نظر عملکردی جایگزینی برای دندان های سالم باشند.
پروتزهای دندانی مصنوعی با کیفیت در حال حاضر دارای تعدادی شرایط پیش نیاز می باشند، از جمله مواد فنی دندانی با کیفیت بالا و روش های تولید. پروتزهای دندانی باید هم بی خطر باشند، هم کاربردی.
هنگام آماده سازی پروتزهای مصنوعی دندانی، باید تلاش شود به بافت های داخل حفره دهان آسیبی وارد نشود. قرار گیری صحیح و چسبندگی پروتزهای مصنوعی توسط خلاءی تضمین می شود که خود پروتز مصنوعی بوجود می آورد. این به شکل صحیح محصول نیز بستگی دارد. شکل دندان ها، رنگ آنها، ارتفاع و موقعیت بایت دندان ها نیز همگی باید مد نظر قرار بگیرند تا زیبایی و عملکرد صحیح پروتزهای دندانی حفظ شود.
گاهی اوقات استفاده از یک دست دندان کامل ممکن است مناسب نباشد. این بویژه زمانی صدق می کند که فک بیمار از نظر آناتومی رضایت بخش نیست بنابراین محدودیت توانایی تولید پروتزهای مصنوعی را تحت تأثیر قرار می دهد. این اتفاق اغلب به علت خیلی باریک یا کوتاه بودن استخوان آلوئولار رخ می دهد. در طول جلسه مشاوره اولیه، دندانپزشک باید طرح درمان را مشخص کند، که منجر به انتخاب بهترین نوع پروتز مصنوعی برای بیمار خواهد شد.
انواع مختلف بریج ها یا پروتزهای مصنوعی وجود دارند:
روکش ها به دلیل آسیبی که به دندان ها وارد شده است، از جمله پوسیدگی دندان، مستقیماً به بافت دندان متصل می شوند. روکش های دندانی محکم به بافت سخت دندان ها چسبانده می شوند، بنابراین زمان عادت کردن به آنها کوتاه تر است.
بریج های دندانی جایگزینی ثابت برای یک یا چند دندان از دست رفته هستند. بریج های دندانی نیاز به آماده سازی دندان های مجاور یا ایمپلنت های دندانی برای تکیه گاه قرار گرفتن دارند. در حال حاضر استفاده از ایمپلنت های دندانی به عنوان تکیه گاه روشی استاندارد است.
ایمپلنت های دندانی جایگزینی دائمی برای ریشه از دست رفته دندان ها هستند. ایمپلنت های دندانی می توانند به طور کامل جایگزین تک تک دندان ها، یا گروهی از دندان ها، یا حتی دندان های کل یک قوس دندانی شوند.
پروتزهای مصنوعی متحرک به دو دسته پارسیل و دست دندان کامل تقسیم می شوند. پروتزهای پارسیل جایگزین تعدادی از دندان های از دست رفته می شوند و دست دندان کامل جایگزین همه دندان های از دست رفته یک قوس دندانی می شود.
پروتزهای دندانی گزینه ای برای جایگزینی تعدادی یا همه دندان هایی هستند که به مرور زمان، به دلایل مختلفی مانند پوسیدگی، ضربه، یا در نتیجه تحلیل رفتگی و آتروفی ساختار استخوانی که آنها را حمایت می کند به دلیل بیماری پریودنتال از دست رفته اند.
پروتزهایی که روی لثه ها استفاده می شوند، متأسفانه، مانند اینپلنت های دندانی جایگزینی کامل برای دندان های از دست رفته نیستند اما آنها جایگزین هایی قابل استطاعت برای ایمپلنت های دندانی هستند. امروزه کلینیک های دندانپزشکی تمرکز بیشتری روی حفظ دندان های طبیعی افراد دارند. به همین دلیل، حتی تنها بخش هایی از دندان ها که از دست رفته اند می توانند با پروتزهای مصنوعی اصلاح شوند، و نیازی نیست همه دندان ها کشیده شوند.
پروتزهای مصنوعی دندانی، نه تنها نقش زیبایی ایفا می کنند، بلکه اعتماد به نفس از دست رفته بیمار را به او باز می گرداند.
پروتزهای دندانی ثابت یا دائمی یا روی دندانی کمتر از قبل استفاده می شوند زیرا نیازمند تراشیدن دندان های طبیعی هستند تا بتوان پوشش یا روکش دندانی ساخت یا بریج دندانی را روی آن قرار داد.این گزینه قبلاً تنها گزینه برای جایگزینی دندان ها با دنچرهای ثابت بود. علاوه بر این، آنها می توانند از فلزات سرامیکی، تنها از سرامیک، یا زیرکونیا و سرامیک ساخته شوند.
با مراجعه به دندانپزشک از شما یک CT دندانی گرفته می شود و وضعیت شما به طور کامل مورد بررسی قرار می گیرد، تا دامنه مشکل و نیازهای شما شناسایی شوند و یکی از انواع پروتزهای مصنوعی دندانی به شما پیشنهاد می شود و راجع به مزایا و هزینه های آنها با شما گفتگو خواهد شد. به تخصص و دانش دندانپزشک خود شک نکنید، آنها قادر هستند بر اساس وضعیت شما، بهترین گزینه جایگزین را به شما پیشنهاد دهند.
پروتزهای دندانی ثابت یا دائمی که روی ایمپلنت های دندانی قرار می گیرند به دلیل مزایای متعددی که دارند، در حال حاضر پر کاربردترین روش جایگزینی دندان های از دست رفته هستند. از جمله بارزترین این مزایا عبارتند از:
این پروتزهای مصنوعی می توانند از فلز یا سرامیک یا تنها از سرامیک و زیرکونیا و سرامیک با هم ساخته شوند، و نتایج زیبایی فوق العاده دندان ها مصنوعی حاصل خواهد شد.
پروتزهای دندانی ثابت، هم آنها که روی دندان های طبیعی قرار داده می شوند، و هم آنها که روی ایمپلنت های دندانی ثابت می شوند، باید سه مرتبه در طول روز پاکسازی شوند و توصیه می شود هر شش ماه یک مرتبه دندانپزشک آنها را بررسی و پاکسازی کند.
نصب پروتزهای ثابت طولانی تر و پیچیده تر است. دندانپزشک کار خود را با قرار دادن تکیه گاهی (هسته اینله) روی دندان آغاز خواهد کرد که نخستین حمایت را برای بریج یا روکش های دندانی فراهم می آورد. در نهایت لازم است اکلوژن بیمار بررسی شود (دندان های فک های بالا و پایین به درستی روی یکدیگر قرار می گیرند) تا بیمار در جویدن کاملاً راحت باشد. در غیر اینصورت، نیاز خواهد بود پروتزهای مصنوعی قبل از چسباندن دائمی تراش داده شوند.
اگر هم قصد استفاده از پروتزهای مصنوعی ثابت روی ایمپلنت های دندانی را دارید، این کار در چند مرحله انجام خواهد شد. پس از انجام تمام مراحل کاشت ایمپلنت دندانی و گرفتن قالب از وضعیت جدید دهان و ساخت و ارسال پروتز مصنوعی، آن را به دو روش می توان روی ایمپلنت ثابت کرد. یا با استفاده از چسب های مخصوص یا یا استفاده از پیچ هایی که پروتز مصنوعی را به ایمپلنت متصل می کنند و در نهایت روی حفره دسترسی آن مقداری چسب همرنگ دندان زده می شود.
پروتزهای متحرک به چند نوع و چند دسته تقسیم می شوند:
پروتزهای متحرک اغلب به عنوان پروتزهای دندانی موقتی استفاده می شوند تا زمانی که فرایند کاشت ایمپلنت های دندانی یا درمان بریج های دندانی به اتمام برسد، و در افراد مسن تحت عنوان دنچر شناخته می شود، که در طول روز اجازه می دهند عادی بودن به یک دهان بدون دندان بازگردد، تا قادر باشند حرف بزنند، غذا بخورند، و با افراد تعامل داشته باشند و پس از هر وعده غذایی و شب ها آنها را برای پاکسازی از دهان خارج کنند.
این پروتزهای مصنوعی دندانی توسط دندانپزشکان طراحی می شوند و توسط دندانساز ساخته می شوند که تخصص او شناسایی ویژگی های فیزیکی دهان هر فرد است، و محصول نهایی باید به خوبی متناسب با لثه های و شکل فکی باشد که روی آن قرار می گیرد، تا نتواند حرکت کند یا از روی لثه ها بلند شود.
استفاده از پروتزهای دندانی متحرک نیاز به یک دوره عادت کردن به آنها دارد، علاوه بر این، نیاز به کمترین آموزش برای نگهداری از آنها و پاکسازی روزانه دارند. در طول این دوره، دندانپزشک تغییرات و اصلاحات لازم را روی آن انجام خواهد داد.
پروتزهای مصنوعی متحرک باید حداقل پس از هر وعده غذایی پاکسازی شوند. برای تمیز کردن آنها باید آنها را مسواک زد تا از تشکیل رسوب و جرم (تارتار) و لکه هایی که در نتیجه برخی مواد غذایی بروز پیدا می کنند اجتناب شود. برای تمیز شدن بخش هایی که دسترسی به آنها با مسواک ساده نیست لازم است کل دنچر را داخل محلول تمیز کننده مخصوص پروتزهای مصنوعی غوط ور کنید. خوابیدن در حالی که پروتزهای مصنوعی داخل دهان هستند، راحت نیست، زیرا لثه ها، در قسمتی که پروتز روی آن قرار می گیرد نیاز به استراحت دارند، زیرا در طول روز فشار زیادی به آنها وارد می شود.
فرایند نصب یک پروتز پارسیل نسبتاً ساده خواهد بود. اگر پروتز پارسیل از یک استلایت تشکیل شده باشد، دندانپزشک آن را با این اطمینان کار خواهد گذاشت که قلاب های فلزی روی دندان های تکیه گاه یا پایه ثابت شده باشند. تنها کاری که لازم است انجام شود این است که کمی تنظیم شود تا به خوبی منطبق با فک باشد. برای دنچرها، ابتدا باید داخل دهان قرار داده شوند. سپس دندانپزشک آن را بررسی خواهد کرد که آیا به خوبی جای گرفته است یا در صورت نیاز تغییرات لازم را در آن ایجاد خواهد کرد. معمولاً، فرایند برای پروتزهای پارسیل طولانی تر خواهد بود زیرا قبل از آنکه پروتز به بیمار تحویل داده شود به چند جلسه مشاوره نیاز خواهد داشت تا راحت باشد و چک شود که همه چیز خوب است.
خواه روکش های دندانی را دریافت کنید، پروتزهای پارسیل، یا دست دندان های کامل را، ممکن است فکر کنید این کار چه مراحلی دارد. این فرایند معمولاً چند هفته طول می کشد و شامل کار حرفه ای یک تیم است. در اینجا به طور خلاصه این فرایند را برای شما توضیح می دهیم:
هرگاه نوع خاصی از پروتزهای مصنوعی برای شما تشخیص داده شد، دندانپزشک از دندان ها یا لثه های شما قالبی تهیه می کند. این قالب از نوع خاصی از بتونه دندانپزشکی تشکیل شده است، که مخلوط می شود سپس درون تری دندانی قوس دندانی بالا و پایین ریخته می شود. این بتونه به گونه ای طراحی شده است که وقتی مخلوط می شود از نظر شیمیایی فعال می شود تا سفت شود.
شما بایت خود را داخل هر تری قرار می دهید، سپس چند دقیقه صبر می کنید تا بتونه سفت شود. وقتی این اتفاق افتاد، بتونه برداشته می شود، و قالبی از هر قوی دندانی شما داخل تری ها به جای خواهد ماند. این قالب ها برای لابراتوار دندانپزشکی ارسال می شوند تا در آنجا با استفاده از آنها پروتزهای مصنوعی ساخته شوند.
هنگام ارسال قالب ها برای لابراتوار دنداپزشکی، همه اطلاعات لازم مانند تصاویر رادیو گرافی، عکس ها، و هر گونه نکات لازم در مورد درمان برای لابراتوار ارسال می شوند.
در لابراتوار پس از دریافت اطلاعات و قالب ها، ساخت پروتز مصنوعی آغاز می شود. آنها با استفاده از ابزارهایی برای اسکن و تجزیه و تحلیل قالب ها پروتزهای مصنوعی، بریج ها، یا دنچرها را به گونه ای می سازند که به خوبی داخل دهان قرار بگیرند. فرایند دقیق ساخت پروتز مصنوعی بر اساس مورد، نوع پروتز مورد نیاز، و موادی که قرار است برای ساخت آنها استفاده شود متفاوت است.
حدود دو تا ۳ هفته بعد پس از جلسه مشاوره اولیه، پروتز مصنوعی شما آماده و برای دندانپزشک ارسال خواهد شد. دندانپزشک پروتز را از نظر نحوه قرار گیری داخل دهان و روی لثه ها مورد بررسی قرار خواهد داد و در صورت نیاز تغییرات و تنظیمات لازم را در آن ایجاد خواهد کرد. در نهایت باید اطمینان حاصل شود که پروتز مصنوعی شما به خوبی داخل دهان جای می گیرد، و احساس و ظاهری طبیعی بوجود خواهد آورد.
در صورتی که همه چیز خوب به نظر برسد، پروتز مصنوعی شما چسبانده خواهد شد. معمولاً، پروتزهای مصنوعی مانند روکش ها می توانند همان زمان کار گذاشته شوند، زیرا آنها عموماً نیاز به تغییرات و تنظیمات بیشتر ندارند.
با این حال، پروتزهای پیچیده تر مانند دنچرها و بریج های دندانی ممکن است نیاز به طراحی مجدد داشته باشند، تا اطمینان حاصل شود که محصول نهایی به خوبی داخل دهان جای خواهد گرفت.
مراقبت های صحیح و دقیق از پروتزهای مصنوعی دندانی مشکلاتی که عموماً در نتیجه وجود باکتری روی پروتزها بوجود می آورند را حذف می کنند.
مراقبت از پروتزهای دندانی باید با دقت و به طور روزانه انجام شود. با این مراقبت ها احتمال بروز خطر عفونت از بین خواهد رفت و متعاقباً از بروز درد لثه ها پیشگیری خواهد شد. برای آنکه یک جایگزین دندانی خوب و سالم باشد، باید به خوبی از آن مراقبت کنید.
چسب های پروتزهای مصنوعی نوعی آماده سازی هستند که چسبندگی دندان های مصنوعی را ارتقاء می بخشند. بیماران مختلف گزینه های متفاوتی را ترجیح می دهند، همان چیزی که در بازار پروتزهای مصنوعی بازخورد دارد.
پودری که برای ثابت کردن پروتزهای مصنوعی متحرک استفاده می شود برای بیمارانی طراحی شده است که یا بزاق دهان آنها رقیق است، یا مشکلات دهانی خفیف دارند.
کرم های ثابت کننده از این مزیت برخوردارند که طراحی های مختلفی دارند، و وظیفه آنها می تواند تثبیت پروتزهای مصنوعی برای دراز مدت و نیز بوی خوب دهان باشد.
پدهای تثبیت کننده کمکی بزرگ برای مشکلات مربوط به بد شکلی های طبیعی و جزئی فک هستند که در نتیجه تغییرات فیزیولوژیکی بروز پیدا می کنند. پدهای تثبیت کننده برای قوس دندانی بالا استفاده می شوند و روی پلیت (سقف دهان یا کام) بیمار قرار داده می شوند. این نوع پدها به دلیل موقعیت خود، می توانند به شکلی مؤثر فرو رفتگی های ناشی از تغییرات فک را به خوبی پر کنند.
چسب های ارزان قیمت به دلیل ترکیباتی که دارند می توانند شما را در معرض خطر قرار دهند. چسب های دندانی باید از نظر پزشکی و سلامتی تأییدیه داشته باشند- که به صورت بدون نسخه از داروخانه های قابل تهیه هستند. بزرگ ترین خطری که چسب های بی کیفیت دارند بروز عفونت است.