در این نوشته می خوانید:
این ماده مغذی ممکن است به شما کمک کند تا از بروز برخی بیماری ها اجتناب کنید، اما ممکن است منجر به ایجاد حفره های دندانی بیشتری شود. اجازه دهید نگاهی داشته باشیم به اینکه اسید فیتیک چیست، چه غذاهای حاوی بیشترین میزان اسید فیتیک هستند، و به این پرسش مهم پاسخ دهیم که … اسید فیتیک خوب است یا بد؟
ماده ای ‘ضد مواد مغذی’ در دانه های گیاه، ریشه ها و سبوس ممکن است تأثیر زیادی روی سلامت دندان های شما داشته باشد. اسید فیتیک، یک ترکیب در غلات است، که تأثیر زیادی روی نحوه جذب مواد مغذی دیگری دارد که بدن شما برای دندان ها به آن نیاز دارد.
غذاهای حاوی اسید فیتیک همگی گیاه- محور هستند، بنابراین ممکن است در حال دریافت مقداری بیشتر از آنچه فکر می کنید باشید. عجیب است اما، این ماده به عنوان آنتی اکسیدان عمل می کند. با این حال، هنگامی که به مواد معدنی نزدیک متصل می شود، این ترکیب باعث می شود که این مواد معدنی بدون جذب شدن از سیستم گوارش عبور کنند.
این مواد معدنی + ترکیبات اسید فیتیک تحت عنوان فیتات شناخته می شود.
هنوز هم احساس می کنید که ما واقعاً به این پرسش پاسخ داده ایم، ‘اسید فیتیک خوب است یا بد؟’ مطمئن نیستید که چرا می تواند برای دندان های شما بد باشد؟
ما این موضوع را برای شما باز می کنیم. اجازه دهید دو نکته کلیدی به شما بدهیم، تا همین که به خواندن ادامه می دهید آنها را به یاد داشته باشید:
از نظر فنی، فیتات عبارت است از:
“نمک یا استر اسید فیتیک، که در گیاهان، بخصوص دانه های غلات وجود دارد، که قادر به تشکیل ترکیب های نامحلول با کلسیم، روی، آهن و دیگر مواد مغذی و دخالت در جذب آنها توسط بدن است.”
اسید فیتیک تحت عنوان اینوزیتول هگزافسفات (IP6) یا فیتات به عنوان یک نمک شناخته می شود. دانه ها و غلات از این ماده مغذی برای ذخیره فسفر در سلول های خود استفاده می کنند.
اجازه دهید آن را برای شما ساده کنیم.
فیتات توانایی بدن برای جذب مواد معدنی خاص را کاهش می دهد. اما، تنها زمانی این کار را انجام می دهد که در حال خوردن غذاهایی هستید که این ماده در آنها یافت می شود. این خبر هم خوب است و هم بد. از یک طرف، شما می توانید یک وعده غذایی غنی از مواد مغذی و فاقد اسید فیتیک بخورید و تمام مواد مغذی که می خورید را جذب کنید، حتی اگر همان روز، کمی قبل تر مقداری آجیل خورده باشید.
با این حال، برخی مواد مغذی مفید در بسیاری از غذاهای حاوی اسید فیتیک وجود دارند که شما آنها را از دست می دهید، مگر اینکه شما یاد بگیرید که چگونه مقدار اسید فیتیک را کاهش دهید.
به غیر از اثرات منفی آن، اسید فیتیک نوعی آنتی اکسیدان مفید است. یک بررسی علمی نشان داده است که این ماده ممکن است به موارد زیر کمک کند:
مولکول های فیتات منبع انرژی برخی از گیاهان هستند، در حالی که رشد می کنند. هنگامی که غذاهای حاوی اسید فیتیک می خورید، بدن شما آنزیمی به نام فیتاز تولید می کند تا این پیوندها را بشکند و مواد مغذی بیشتر دریافت کند.
مواد مغذی که اسید فیتیک عموماً با آنها پیوند می خورند عبارتند از:
با این حال، بدن انسان هنوز به فیتات نیاز دارد. هنگامی که شما سالم هستید و یک رژیم غذایی خوب دارید، سیستم گوارش شما از ترکیبات فیتات استفاده می کند یا آنها را استخراج می کند تا متعادل باقی بماند.
اسید فیتیک همچنین توانایی بدن را برای هضم نشاسته ها، پروتئین ها و چربی ها مهار می کند. این اتفاق به این دلیل رخ می دهد که آنزیم هایی که ما برای هضم غذای خود نیاز داریم را مسدود می کند. اینها عبارتند از:
مواد ضد مغذی دیگری نیز وجود دارند که می توانند جذب مواد مغذی مهم در بدن شما را متوقف کنند. برخی از این مواد مغذی بر پایه گیاهی عبارتند از لکتین ها، ساپونین ها، تانن ها، مهار کننده های پروتئاز و اگزالات کلسیم.
پاسخ این پرسش راحت نیست. اسید فیتیک هم خوب است، هم بد. شما حداقل به کمی از آن نیاز دارید، اما مقدار بیش از حد آن می تواند مشکلاتی مانند حفره های دندانی را ایجاد کند.
دندان های شما به کلسیم، فسفر، مس و ویتامین D برای ساخت و ترمیم دندان ها و استخوان ها وابسته هستند. کمبود این مواد معدنی باعث تخریب استخوان هایی که دندان ها را در محل خود نگه می دارد نیز می شود، که استخوان های آلوئولار نامیده می شوند.
اگر کمبود هر دو ویتامین D (که تا ۹۰ درصد از مردم این مشکل را دارند) و کلسیم را داشته باشید، دندان های شما قادر به معدنی سازی مجدد نیستند. معدنی سازی مجدد زمانی رخ می دهد که دندان های شما مواد معدنی را برای ساخت مجدد خود جذب می کنند.
این چرخه جذب و از دست دادن مواد معدنی در طول هر روز اتفاق می افتد. کلید اجتناب از بروز حفره ها این است که معدنی شدن مجدد دندان ها بیشتر از از بین رفتن مواد معدنی آنها باشد.
پس، آیا حفره ها می توانند خود را درمان کنند؟ آری، اما تنها در صورتی که مواد معدنی کافی وجود داشته باشد. از آنجا که اسید فیتیک خیلی زیاد، با مواد معدنی مورد نیاز برای معدنی سازی مجدد پیوند می خورند، اسید فیتیک بیش از حد می تواند مسئول ایجاد حفره های دندانی باشد.
اما اگر شما مواد مغذی که نیاز دارید را نداشته باشید، حفره های شما بهبود نخواهند یافت و ممکن است حفره های جدیدی نیز ایجاد شوند.
با بالا رفتن سن شما بیشتر مستعد بروز این نقائص خواهید بود، و همیشه امکان دریافت مکمل ها برای جبران آن وجود ندارد.
سطح پایین مس، همراه با ویتامینD نیز با بیماری شدید لثه همراه است.
همانطور که در این فهرست مشاهده می کنید، همه غذاهای حاوی اسید فیتیک برای شما بد نیستند! آیا میزان اسید فیتیک موجود در کره بادام زمینی بالا است؟ قطعاً، اما مقدار بسیاری از مواد مغذی دیگر نیز در آن زیاد است.
به این موضوع اینطور نگاه کنید: شما نباید تنها از اسید فیتیک پرهیز کنید. بدن شما به آن نیاز دارد و حذف کامل مواد غذایی که حاوی مقدار زیادی از آن هستند، به این معنی است که شما در حال از دست دادن مواد مغذی خوب هستید.
خبر خوبی برای شما هست! شما به چندین روش می توانید مقدار اسید فیتیک موجود در غذاها را کاهش دهید. بعلاوه، تمام این روش ها ساپونین ها و دیگر ضد مواد مغذی که می توانند جذب مواد مغذی را مسدود کنند، را کاهش می دهند.
خیساندن غلات را تحریک می کند تا فرآیند جوانه زنی خود را آغاز کنند. این کار باعث آزاد شدن فیتاز طبیعی و شکستن پیوند بین اسید فیتیک و مواد معدنی می شود. از آنجا که بسیاری از دانه های غلات از نظر شیمیایی نیز اصلاح می شوند، قبل از خیساندن آنها را کاملاً بشویید.
اگر شما دانه ها را به اندازه کافی خیس کنید، آنها جوانه می زنند. این یک روش دیگر برای کاهش محتوای فیتات است. این فرآیند می تواند چند روز طول بکشد، اما بسیاری از دانه ها در حال حاضر به صورت از پیش جوانه شده در دسترس هستند.
تخمیر آرد و سایر محصولات دانه ها می تواند به جداسازی ترکیبات فیتات کمک کند. دفعه بعد که در یک فروشگاه مواد غذایی سالم هستید، به دنبال دانه ها، آجیل ها، و مغزهای کشت شده یا تخمیر شده باشید.
اگر شما در معرض خطر مبود مواد مغذی هستید، می توانید اضافه کردن مکمل فیتاز به رژیم غذایی خود را در نظر بگیرید. بدن شما به تنهایی فیتاز زیادی تولید نمی کند، بنابراین مکمل می تواند به شما کمک کند به طور مؤثرتر از شر اسید فیتیک خلاص شوید.
فیتات مدت زمان زیادی در بدن نمی ماند. اگر شما یک میان وعده از دانه های کدو تنبل دارید و یک ساعت بعد چیزی بخورید، بعید است که اسید فیتیک موجود در دانه های کدو تنبل مانع جذب مواد مغذی از وعده غذایی شما شود.
آیا عاشق دانه ها، آجیل و مغزها هستید؟ آنها را به تنهایی، بین وعده های غذایی بخورید تا تأثیر مواد ضد مغذی روی هضم را کاهش دهید.
احتمالاً به علت فیتات در معرض خطر کمبود مواد مغذی نخواهید بود، مگر اینکه شما دانه ها، آجیل ها و دانه ها را در هر وعده غذایی بخورید. از لحاظ فنی، هیچ کس نباید بیش از ۸۰۰ میلی گرم از آن در روز مصرف کند. اما به سختی می توان این میزان را تحت نظر داشت- روی برچسب های تغذیه ای مواد خوراکی ذکر نشده است.
چند دسته از افراد وجود دارد که بیشتر از دیگران در معرض خطر هستند. از جمله:
افرادی که کمبود آهن دارند به اسید فیتیک و پلی فنول حساس هستند. به همین دلیل، برخی از دانشمندان می خواهند گیاهان اصلاح شده ای را ایجاد کنند که آهن فریتین (کمپلکس آهن) بیشتری برای مبارزه با این مشکل دارند.
افراد گیاهخوار نیز ممکن است تلاش کنند تا به اندازه کافی از مواد معدنی و ویتامین های خاصی برخوردار شوند. یک رژیم غذایی سخت گیاهی احتمالاً تقریباً در هر وعده غذایی حاوی غذاهای اسید فیتیک است. بزرگترین خطر این امر امکان افزایش کمبود آهن است، زیرا اکنون آهن موجود در گیاهان سخت تر از آهن موجود در پروتئین های حیوانی جذب می شود.
رژیم غذایی و بهداشت دندانی ارتباط زیادی با حفره های دندانی دارند که در دندان های شما ایجاد می شوند. صرفاً کاهش ضد مواد مغذی، تنها پاسخ به معکوس کردن حفره ها نیست.
اگر حفره هایی دارید که می خواهید بهبود پیدا کنند، یا فقط می خواهید از بروز حفره ها در آینده جلوگیری کنید، برخی از این نکات را امتحان کنید:
اسید فیتیک یک ضد مغذی است که با مواد معدنی مانند کلسیم و آهن پیوند می خورد و مانع جذب آنها توسط بدن می شود. ترکیبات اسید فیتیک که به مواد معدنی متصل می شوند، فیتات نامیده می شوند.
گرچه مقدار زیاد فیتات می تواند منجر به کمبود مواد مغذی شود، بدن شما هنوزهم به آن نیاز دارد تا از بروز برخی بیماری های خاصی جلوگیری کند. بعلاوه، غذاهای اسید فیتیک اغلب سالم هستند و حاوی مواد مغذی مهم هستند.
فیتات بیش از حد در رژیم غذایی می تواند باعث بروز حفره ها شود، زیرا به کلسیم، منیزیم، روی و فسفر متصل می شود. دندان ها (و استخوان های) شما برای معدنی شدن به این مواد معدنی نیاز دارند تا حفره ها را بهبود دهند کنند.
برای خلاص شدن از شر اسید فیتیک، شما می توانید چند ترفندها را امتحان کنید، مانند:
افرادی حساس به اسید فیتیک، بچه های زیر سن ۶ سال، زنان باردار، افرادی که کمبود آهن دارند و گیاهخواران هستند.