اختلالات بایت یا مال اکلوژن چیست؟

اختلالات بایت یا مال اکلوژن یکی از مشکلات دندانپزشکی است که در بیشتر موارد زمینه‌های ژنتیکی در آن ایفای نقش می‌کند و باعث می‌شود که دندان‌ها وضعیت نامناسبی نسبت به یکدیگر پیدا کنند. وجود این مشکل هم از لحاظ ظاهری برای فرد آزار دهنده بوده و هم مسواک زدن دندان‌ها و رعایت بهداشت دهان و دندان را برای آنها سخت می‌کند. به همین دلیل درمان مال اکلوژن یک ضرورت برای کودکان و بزرگسالان است. با این مقدمه کوتاه در ادامه به شما خواهیم گفت که اختلالات بایت چیست و چه دلایلی در بروز آن نقش دارند. در نهایت گزینه های درمانی آن را هم معرفی خواهیم کرد.

 اختلالات بایت چیست؟

اختلالات بایت یا مال اکلوژن (Malocclusion) معرفی کننده وضعیت نامناسب دندان های فوقانی و تحتانی نسبت به یکدیگر است که انجام کارهایی مانند جویدن غذا یا گاز زدن را برای فرد دشوار می‌کند. عدم درمان این مشکل در ابتدا سلامت دهان را به خطر انداخته و به مرور زمان سیستم گوارشی فرد را هم تحت تاثیر قرار می دهد. بیشتر افراد به دلیل عوامل ژنتیکی وراثتی یا ضعف در بهداشت دهان و دندان دچار نوعی از مال اکلوژن میشوند.

در موارد شدید اختلالات بایت می تواند تاثیر منفی زیادی بر سلامت دهان و دندان کودکان بگذارد که در حالت عادی ساییدگی بیش از حد سطح دندان ها، درد مفاصل استخوان فک و تحلیل لثه و در نهایت حتی سردرد را به دنبال دارد. نکته مهم تشخیص این مشکل عدم قرارگیری دندان ها روی یکدیگر است که اگر هر گونه نگرانی در این زمینه دارید باید بلافاصله خود را به یک متخصص ارتودنسی یا کلینیک دندانپزشکی نشان دهید. این افراد وضعیت دندان های شما را بررسی می کنند و بهترین توصیه برای منظم کردن دندانها و بهبود لبخند شما ارائه خواهند داد.

علائم مال اکلوژن

گفتیم که در بیشتر انسان‌ها اختلالات بایت به دلیل مسائل ژنتیکی است و به همین دلیل فرد به هنگام تولد نشانه های اولیه آن را دارد. نکته مهم این است که این علائم ممکن است بسیار خفیف یا شدید باشند. اما به طور کلی شما می توانید نشانه های زیر را به عنوان علائم مال اکلوژن در نظر بگیرید:

• تراز و نظم غیر طبیعی و نامناسب دندانها
• ساییدگی بیش از حد و غیر طبیعی دندان ها
• تغییر ساختار صورت
• گاز گرفتن مکرر قسمت داخلی گونه ها یا زبان
• مشکل در جویدن غذا یا گاز گرفتن
• مشکلات گفتاری و مشکل در ادای برخی از حروف
• تنفس از طریق دهان

اختلالات بایت یا مال اکلوژن

چه عواملی در ایجاد اختلالات بایت نقش دارند؟

به طور کلی عوامل زیادی وجود دارد که می توان آنها را به عنوان عوامل تاثیر گذار در مال اکلوژن معرفی کرد، اما بیشتر این بیماری ارثی است و انتقال آن از یک نسل به نسل دیگر امکان پذیر است. این موضوع به شکلی است که در برخی موارد حتی قابل پیشگیری نیست. در این بین برخی شرایط و عادات شخصی وجود دارد که ممکن است شکل و ساختار فکر را تغییر دهد و در نهایت روی شکل ظاهری دندان‌ها و فک تأثیر بگذارد. به عنوان مثال:

• استفاده مکرر از پستانک بعد از ۳ سالگی
• مکیدن انگشت شست
• جراحات و صدماتی که منجر به تغییر وضعیت استخوان فک می شوند
• تغییر شکل غیر طبیعی دندان ها یا آسیب دیدگی آنها

انواع مال اکلوژن

اگر بخواهیم بیماریهای زیر مجموعه اختلالات بایت را به صورت جزئی معرفی کنیم تعداد آنها بسیار زیاد است و هر کدام از آنها مشخصات و ویژگی‌های خاص خود را دارند. اما دندانپزشک ها و ارتودنتیست ها از ۳ کلاس کلی برای طبقه‌بندی این بیماری استفاده می‌کنند که معیار مناسبی است:

• مال اکلوژن کلاس ۱: این نوع را می توانیم شایعترین نوع اختلالات بایت معرفی کنیم که شامل شلوغی بیش از حد دندانها یا شکاف بین دندانی می شود و در اغلب موارد مشکلی در جویدن یا گاز زدن فرد ایجاد نمی کند.
• مال اکلوژن کلاس ۲: این نوع از بیماری بیشتر به عنوان اوربایت شناخته می شود که شامل همپوشانی شدید دندان های بالا و فک پایین است.
• مال اکلوژن کلاس ۳: این حالت زمانی اتفاق می‌افتد که فک پایین بزرگتر از فک فوقانی باشد یا میزان رشد و توسعه فک فوقانی بسیار کم باشد. در این وضعیت دندانهای پایین دندانهای بالا را می پوشانند و بیشتر دیده می‌شوند.

جدا از این سه نوع مهم از این بیماری، افراد دیگری هستند که از اختلالات بایت رنج می برند. در این افراد صورت بلندتر نسبت به حالت طبیعی دیده می‌شود که به دلیل مکیدن انگشت شست یا فشار زبانی است. در ضمن برخی دیگر هم دارای صورت های بسیار کوچک هستند که به دلیل عدم رشد استخوان مولار آنهاست.

 گزینه های درمان اختلالات بایت

بیماری مال اکلوژن را می‌توان به کمک براکت ارتودنسی درمان کرد. ارتودنتیست ها قبل از تصمیم‌گیری در مورد گزینه درمانی مناسب، از شیوه پرتونگاری اشعه ایکس و همچنین معاینات چشمی و بصری وضعیت دهان بیمار را مورد بررسی قرار می‌دهند. در صورت شلوغی بیش از حد دندانها یا کراودینگ دندان، کشیدن دندان با ایجاد فضای خالی در دهان میتواند دندانها را به وضعیت طبیعی برگرداند. اما در برخی موارد فرد ممکن است با پدیده هایی مانند کراس بایت یا اوربایت یا حتی آندربایت مواجه باشد که در این صورت استفاده از وسایل ارتودنسی لازم است. این وسایل شامل گزینه های زیر می شوند:

• براکت ارتودنسی ثابت: در این شیوه سیم ارتودنسی به طور مرتب تغییر می کند تا به تدریج با اعمال فشار مناسب به دندان‌ها، آنها را در یک وضعیت مناسب قرار دهد.
• دستگاههای ارتودنسی متحرک: این دستگاه ها به شکل های مختلفی مانند هدگیر و چانه بند هستند که استخوان فک را در یک موقعیت مناسب حفظ می کنند و روند رشد آنها را تحت کنترل دارند. به عنوان مثال چانه بند از رشد بیش از حد استخوان فک پایین جلوگیری می کند تا فک بالا به مرور زمان به آن برسد.
• براکت اینویزیلاین: یک نوع براکت شفاف و متحرک است که عملکرد آن همانند براکت ارتودنسی ثابت است، با این تفاوت که تغییری در وضعیت ظاهری فرد ایجاد نمی کند. اکثر بیماران بزرگسال و کسانی که در مکان های عمومی حاضر می شوند براکتهای اینویزیلاین را ترجیح می دهند.

اختلالات بایت یا مال اکلوژن

زمان مناسب برای درمان اختلالات بایت

درمان مال اکلوژن یعنی تاثیر روی استخوان فک برای مرتب کردن دندان‌ها و تنظیم استخوان فک نسبت به یکدیگر. بنابراین هر چه زودتر برای درمان این مشکل اقدام کنید نتیجه بهتری به دنبال دارد. درمان اختلالات بایت در اوایل کودکی باعث می شود که ارزان تر و سریع تر باشد. البته بزرگسالان هم می‌توانند از گزینه های درمانی بهره‌مند شوند با این تفاوت که زمان درمان آنها طولانی تر و گران تر خواهد بود.

بنابراین اگر احساس می کنید که نشانه هایی از اختلالات بایت دارید و یا نسبت به وضعیت کودک خود نگران هستید همین الان با ما تماس بگیرید تا یک قرار ملاقات برای شما رزرو کنیم و وضعیت دندان‌ها و فک شما مورد بررسی قرار گیرد.